W takiej sytuacji franciszkanie konwentualni podjęli decyzję o odbudowie kościoła, postawionego w latach 1910 - 1913 w stylu neoromńskim z elementami gotyckimi, według projektu architektów: Ludwika Schneidera i Józefa Maasa.

- Odważną decyzję przejęcia przez nasz zakon tutejszej zrujnowanej przez wojnę placówki podjął ojciec prowincjał Wojciech Zmarz - mówi ojciec Roman Pałaszewski, proboszcz parafii Karola Boromeusza, gwardian klasztoru i kustosz sanktuarium Matki Bożej Łaskawej Patronki Małżeństw i Rodzin. - Ówczesny przełożony przysłał tu już w listopadzie 1947 roku brata Mikołaja Palucha wielkiego entuzjastę z wrodzonym talentem budowlanym. Jemu obecne sanktuarium zawdzięcza m.in. odbudowę zawalonej wieży, która przez „specjalistów" skazana była na unicestwienie.

Trud brata Mikołaja został doceniony. Kard. Bolesław Kominek, metropolita wrocławski, wręczył bratu Mikołajowi - 9 września 1979 roku - medal papieski „Pro Ecclesia et Pontifice", przyznany przez Pawła VI. W „Wiadomościach prowincji" - periodyku franciszkańskim - napisano, iż „jest on dowodem uznania dla franciszkańskiej pracy na Ziemiach Zachodnich; budowania świątyni wbrew nadziei i Kościoła Bożego w sercach ludzkich".

Brat Mikołaj Paluch zmarł 21 listopada 1973 roku i został pochowany jako pierwszy franciszkanin w nowo zbudowanym grobowcu zakonnym na cmentarzu grabiszyńskim we Wrocławiu. W piątą rocznicę śmierci ojciec prowincjał Albin Dudek odsłonił i poświęcił w kościele tablicę pamiątkową; wyraz wdzięczności za wszystko, co brat Mikołaj uczynił dla parafii.

Tak zwane pierwsze otwarcie świątyni nastąpiło 1 października 1950 roku. W tym dniu poświęcona została kaplica Matki Bożej. Dwa lata później - 4 października - ks. infułat Kazimierz Łagorz, ówczesny rządca archidiecezji wrocławskiej, poświęcił całą świątynię.

W związku z uregulowaniem praw własności kościelnych na Ziemiach Zachodnich kościół Karola Boromeusza – wraz z parcelą, którą otaczają ulice Próchnika, Krucza i Grochowa - został przekazany na własność parafii franciszkańskiej. Obiekt wpisano do rejestru zabytków Wrocławia.

Opiekunka Małżeństw i Rodzin

- Całe nasze parafialne życie toczy się wokół Maryi - oznajmia Ojciec Kustosz - choć cudowny obraz nie ma bogatej historii. Najprawdopodobniej pochodzi z końca XIX wieku. Został namalowany farbami olejnymi na desce w konwencji ikony. Twarz Madonny jest lekko uśmiechnięta, z Jej oczu bije radość. Dlatego obraz otrzymał tytuły: Matka Boża Łagodna, Matka Boża Radosna, Matka Boża Różańcowa, Matka Boża Łaskawa. Dzieciątko w lewej ręce trzyma księgę, a prawą błogosławi, Maryja zaś w prawej dłoni trzyma Koronkę o Siedmiu Radościach.

Zanim ikona przybyła w naszej świątyni znajdowała się w bazylice franciszkańskiej w Krakowie, gdzie szczególną czcią otaczali ją narzeczeni, młodzi małżonkowie i dzieci. Dopiero w 1963 roku minoryci krakowscy przekazali ją nam - do Wrocławia.

Rozwój kultu „naszej" Matki Bożej skłonił kard. Henryka Gulbinowicza do erygowania dnia 3 maja 1993 roku Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej dla całej archidiecezji wrocławskiej. Od 13 do 16 maja tegoż roku odbywały się uroczystości dziękczynne z okazji 30 rocznicy intronizacji obrazu. Nazajutrz ordynariusz wrocławski podjął starania o koronację Patronki Małżeństw i Rodzin. W styczniu 1994 roku dokumentację z nią związaną przekazał Stolicy Apostolskiej, a już w maju tego roku nadeszło z Rzymubreve Papieża Jana Pawła II, zezwalające na przyozdobienie wizerunku Maryi koronami papieskimi. Uroczystości koronacyjne odbyły się 11 września 1994 roku - w Międzynarodowym Roku Rodziny. W uroczystej procesji obraz Matki Bożej Łaskawej nieśli: przedstawiciele rodzin dzieci cudownie przez Nią uzdrowionych - Japonka, Brazylijka, Włoszka i Polka - oraz przedstawiciele wierzących w jednego Boga - katolik, grekokatolik, prawosławny i muzułmanin.

Koronacji dokonał kard. Antonio Maria Javiere, prefekt Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Metropolita wrocławski zaś odnowił Akt Zawierzenia Archidiecezji Matce Bożej Łaskawej. Mówił m.in.: Troskliwa Matko Najświętszej Rodziny! Pod Twoją opiekę oddajemy szczególnie wszystkie rodziny na Dolnym Śląsku, aby przez Ciebie odrodziły się w Bogu i żyły w łasce. Niech się stają wzorowymi wspólnotami chrześcijańskimi, w których z miłością przyjmowane jest każde rodzące się życie, w których szanuje się wierność i miłość małżeńską, w których wychowuje się dzieci w miłości i prawdzie. Z ufnością oddajemy Ci, Matko, dziatwę i młodzież Archidiecezji. Spraw, niech młodzi członkowie wspólnoty Kościoła odnajdują w Chrystusie wzór służby Bogu i Narodowi...

Przypomnijmy, że roczny program nabożeństw w kaplicy-sanktuarium w kościele Karola Boromeusza przedstawia się następująco:

- codziennie o 7.00 odprawiana jest Msza Św.;

- w każdą sobotę o 8.00 są odczytywane prośby i podziękowania za otrzymane łaski za pośrednictwem Matki Bożej Łaskawej; w tych intencjach odprawiana jest Msza św. z kazaniem;

- codziennie o 12.00 odprawiana jest Msza św. w intencji tych, którzy nadesłali podziękowania i prośby do Patronki Małżeństw i Rodzin;

- w każdą pierwszą środę miesiąca odprawiane jest Maryjne nabożeństwo; rozpoczyna się koncelebrowaną Mszą św. o 18.00 a po niej jest odmawiana Koronka o Siedmiu Radościach Matki Bożej; na zakończenie kapłani udzielają błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem.

- w drugą, trzecią, czwartą i piątą niedzielę miesiąca śpiewane są Nieszpory Maryjne z akompaniamentem organów;

- przed odpustem Matki Bożej Łaskawej, w drugą niedzielę maja, odbywa się triduum; w czwartki odprawiane są Dróżki Siedmiu Radości Matki Bożej z udziałem wszystkich parafian, a w sobotę z udziałem młodzieży męskiej i żeńskiej połączone z modlitwą o powołania kapłańskie i zakonne; - w każdą pierwszą sobotę miesiąca - po wieczornej Mszy św. - Rycerstwo Niepokalanej prowadzi adorację Najświętszego Sakramentu, która kończy się zawsze Eucharystią o 21.00.

Franciszkanie - podkreśla Ojciec Kustosz - od początku swojego istnienia rozwijają kult Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. W powojennej historii wrocławskiej świątyni św. Karola Boromeusza zaproszeni kaznodzieje przez wiele lat celebrowali tridua, zaś w ostatnich latach prowadzą nowenny przed świętem Niepokalanej 8 grudnia; jest to zarazem forma rekolekcji adwentowych.

Warto przy tej okazji wyjaśnić skąd pochodzi Koronka o Siedmiu Radościach Matki Bożej. Otóż, jak mówi legenda - w 1422 roku do zakonu franciszkańskiego wstąpił młodzieniec, który miał wielkie nabożeństwo do Maryi Niepokalanej. Jeszcze zanim został zakonnikiem miał zwyczaj wieńczyć Jej skroń kwiatami. Któregoś dnia ujrzał Maryję, która powiedziała mu, że miłość do Niej najlepiej może wyrażać poprzez modlitwę - „Ojcze nasz" i dziesięć razy „Zdrowaś Maryjo" - na cześć Jej siedmiu radości: ze Zwiastowania o wcieleniu Słowa Bożego, z Nawiedzenia św. Elżbiety, narodzin Jezusa, pokłonu Trzech Króli, odnalezienia Jezusa w świątyni, zmartwychwstania i spotkania z Nim, wreszcie z wniebowzięcia i ukoronowania Jej na Królową Nieba i Ziemi.

Pobożny chłopak, potem zakonnik, praktykował to nabożeństwo z wielką gorliwością i my także to czynimy.

Parafianie i zakonnicy

- Parafia liczy około 22 tys. Wiernych, łącznie z rodzinami wojskowymi mieszkającymi na jej terenie; około 10 tys. z nich uczestniczy regularnie w niedzielnej liturgii. Trochę mniej w cotygodniowych nabożeństwach. Ale trzeba mocno podkreślić, że wielu spośród dorosłych parafian oddanych jest naszemu sanktuarium bez reszty.

Nie wiem, jak byśmy sobie tu radzili bez służby liturgicznej; kilkudziesięciu mężczyzn - w wieku od 30 do 75 lat - zawsze jest do dyspozycji duszpasterzy. Oni są zaczynem tej parafii, w której od lat - oprócz wojska - zamieszkują rodziny milicyjne i partyjne. Niektórzy spośród nich dopiero teraz przystępują do chrztu, bierzmowania i sakramentu ślubu; coraz aktywniej uczestniczą w życiu wspólnoty parafialnej. Dorośli skupiają się m.in. w szeregach Rycerstwa Niepokalanej, w Trzecim Zakonie św. Franciszka, we wspólnotach Żywego Różańca, Odnowy w Duchu Świętym, Rodzinie Radia Maryja. Niedawno wyłoniła się grupa samopomocowa, około 70 osób, która nie należy do ruchu Anonimowych Alkoholików, ale upowszechnia idee abstynencji i trzeźwości.

Członkowie wszystkich wspólnot regularnie spotykają się przynajmniej raz w tygodniu na modlitwie, a niektóre z nich angażują się także w prace charytatywne: zapewniają chleb dla najbiedniejszych rodzin, urządzają świąteczne spotkania dla osób samotnych, opiekują się chorymi, którzy nie wychodzą z domu, podejmują liczne inne dzieła nacechowane chrześcijańskim miłosierdziem.

W parafii bardzo rozwinięte jest duszpasterstwo chorych, których kapłani odwiedzają w domach w pierwszą sobotę miesiąca. Każdy z ośmiu księży ma kilkunastu stałych podopiecznych (ta liczba wzrasta, zwłaszcza w okresach świątecznych). W kaplicy szpitala onkologicznego codziennie sprawowana jest Msza św. i udzielana jest Komunia Św.; chorzy mają okazję do spowiedzi św. na każde ich życzenie.

Od 1996 roku franciszkanie sprawują też duchową opiekę nad Zespołem Opieki Paliatywnej przy Dolnośląskim Centrum Onkologicznym. Kapelanami mianowanymi przez Kurię Metropolitalną są: ojcowie Roman Pałaszewski i Wojciech Badylak. Posługą swoją obejmują chorych na terenie całego Wrocławia a także w okolicach.

- Szczególną troską otaczamy dzieci i młodzież - przekonuje Ojciec Proboszcz.

- Dzieci szkolne mają swoją Mszę św. zawsze w niedzielę o 11.30 w kościele, a dla przedszkolaków o tej samej porze specjalną liturgię sprawuje się w kaplicy pod kościołem. Do Mszy świętych służy około siedemdziesięciu ministrantów.

Katechizujemy w dwóch gimnazjach, w trzech szkołach podstawowych, w tym w dwóch społecznych oraz w trzech liceach i jednej szkole specjalnej. Dzieci, które chętnie przychodzą do kościoła, to przyszłość parafii.

- Mam pewne doświadczenie - zwierza się o. Roman. - Tu jestem dopiero 3 lata. Zaraz po studiach teologicznych w seminarium krakowskim pracowałem w Dąbrowie Górniczej. Wspominam ten okres z rozrzewnieniem. W zimie spało się w grubych skarpetach, w dresach i czapce. Wracałem z katechezy późnym popołudniem i zanim rozpaliłem w piecu, to ciepło w celi robiło się dopiero nad ranem... Potem spotkałem wspaniałych ludzi w parafii w Sanoku, gdzie byłem 4 lata. To był czas intensywnej pracy związanej m.in. z organizowaniem wraz z tamtejszym Urzędem Miasta wakacji dla najmłodszych - pod hasłem: „Podaruj Dzieciom Brata Słońce". Dwa miesiące spędzaliśmy pod Lubaczowem w miejscowości Wielkie Oczy, gdzie jest - podobnie jak we Wrocławiu - sanktuarium Matki Bożej Łaskawej. W ciągu roku organizowaliśmy wiele imprez rozrywkowych, podczas których koncertowały „Czerwone gitary" i „Wilki".

Młodzież tutejsza coraz chętniej angażuje się w ruch oazowy. Najbardziej rozpowszechnioną jego formą stanowią wspólnoty „Światło - Życie" istniejące w parafii od 1985 roku.

Chlubą naszą są akademicy. Ich ośrodek, zwany Porcjunkulą, istnieje od 1966 roku. Bractwo Akademickie organizuje spotkania, wyjazdy turystyczne i pielgrzymkowe, na które zaprasza nie tylko wrocławskich studentów, ale wszystkich młodych, chętnych do wspólnej modlitwy. W ramach duszpasterstwa akademickiego działa też grupa modlitewna w duchu międzynarodowej wspólnoty ekumenicznej z Taize.

***

Klasztor wrocławski został formalnie erygowany 25 października 1971 roku. Uroczyste ogłoszenie dekretu erekcyjnego nastąpiło 16 grudnia tegoż roku. Ojcowie franciszkanie rozpoczęli pracę parafialną z pełnym zaangażowaniem jednocześnie stabilizując życie zakonne. Od tamtej pory co miesiąc odbywają się kapituły całego konwentu.

Zakonnicy wyróżniają się prawdziwie franciszkańską radością, którą dzielą się między sobą i z każdym napotkanym człowiekiem spoza wspólnoty.

Wrocławscy minoryci codziennie już dziesięć minut przed 6.00 spotykają się na porannej medytacji w klasztornej kaplicy, potem odmawiają Jutrznię. Po obiedzie adorują Najświętszy Sakrament, w ciągu dnia recytują modlitwy brewiarzowe oraz odprawiają Nieszpory. Przed posiłkami w refektarzu także się modlą, między innymi w intencji zmarłych współbraci i dobrodziejów. W każdą drugą sobotę miesiąca (z wyjątkiem miesięcy wakacyjnych) w klasztorze organizuje się dzień skupienia z konferencją zaproszonego kapłana.

W trudnych latach stanu wojennego u św. Boromeusza gromadziły się tłumy wiernych. Odprawiana była tu Msza św. za Ojczyznę, odbywały się prelekcje z zakresu najnowszej historii Polski i współczesnego świata.

Wspólnota zakonna - ojcowie Jerzy Watras, Anicet Sajek, Wojciech Badylak, Zdzisław Łempicki, Jan Czarnik, Jarosław Zachariasz, Daniel Książek, Jerzy Marusia, Jan Szewek, diakon Ryszard Hejnowic oraz bracia: Wenanty Lorenc i Stanisław Przepiorą - nieustannie włącza się czynnie nie tylko w życie parafii.

Warto przypomnieć, że minoryci wrocławscy mają swój udział w przygotowaniu ostatniego - 46. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego. U św. Karola Boromeusza odbywały się wówczas między innymi konwersatoria w języku rosyjskim. Uczestniczyli w nich katolicy w Sachalina i siostry zakonne pracujące w Rosji. Dwa lata temu z okazji 50 lecia pracy duszpasterskiej ojców franciszkanów w tej parafii odbył się Kongres Małżeństw i Rodzin z udziałem nuncjusza apostolskiego abp. Józefa Kowalczyka i kard. Henryka Gulbinowicza.

Z parafii Karola Boromeusza wyruszyli na misyjne szlaki ojcowie Rufin Orecki, Juliusz Koszewski, Zbigniew Swierczek. W 1988 roku do podjęcia pracy ewangekizacyjnej w Peru przygotowywali się tu ojcowie Zbigniew Strzałkowski i Jarosław Wysoczański. Pierwszy z nich wraz z ojcem Michałem Tomaszkiem 8 sierpnia 1991 roku w Pariaccoto poniósł śmierć męczeńską z rąk terrorystów spod znaku „Świetlistego szlaku". Pięć lat później parafia św. Karola ufundowała monstrancję do peruwiańskiej placówki, miejsca śmierci franciszkańskich męczenników, których proces beatyfikacyjny został niedawno otwarty.

***

Kościół św. Karola Boromeusza odbudowany przez wspólnotę franciszkańską ze zgliszcz wojennych, rozbudowany i wyremontowany w latach minionych, zaliczany jest dziś do najpiękniejszych świątyń wrocławskich a sanktuarium Matki Bożej Łaskawej Opiekunki Małżeństw i Rodzin przez nich prowadzone jest chlubą Kościoła w Polsce.

Marzeniem o. Romana Pałaszewskiego jest wybudowanie Domu Pielgrzyma, aby zapewnić pątnikom przybywającym do wrocławskiego sanktuarium warunki noclegowe. - Mamy świadomość, że miejsce święte, którym się opiekujemy może stać się również miejscem rekolekcyjnym dla różnych wspólnot religijnych. Wiem, że Matka Boża wspiera naszą inicjatywę - konkluduje Ksiądz Kustosz.